12–14 listopada 2014

Międzynarodowa konferencja ekspercka, zorganizowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Międzynarodowe Centrum Kultury, poświęcona była problematyce restytucji dzieł sztuki w Polsce w kontekście europejskim.

• Inauguracja konferencji – zobacz film        
• 1. dzień konferencji – zobacz film
• 2. dzień konferencji – zobacz film

Tragedia drugiej wojny światowej doprowadziła do przemieszczenia wielkiej liczby dóbr kultury. Powojenne uwarunkowania polityczne uniemożliwiły w Polsce otwartą dyskusję o grabieży zabytków zarówno przez Trzecią Rzeszę, jak i Związek Sowiecki. Po przełomie politycznym 1989 roku sprawy te ponownie stały się aktualne.
Głównym celem konferencji było zaprezentowanie polskich doświadczeń restytucyjnych na tle polityki i prawodawstwa innych państw. Istotna jest również popularyzacja wiedzy o utraconym dziedzictwie kulturowym i podniesienie świadomości na temat skali polskich strat wojennych.

W ramach konferencji zaplanowano trzy panele tematyczne. W pierwszym, poświęconym stratom wojennym Polski, zaproszeni prelegenci przedstawili zagadnienia związane z grabieżą dzieł sztuki na terenach Polski dokonaną przez nazistów i Armię Czerwoną. Eksperci reforwali kwestię losów dóbr kultury na Ziemiach Wschodnich, omówili straty prywatnych kolekcjonerów na przykładzie mieszkańców Warszawy, jak również straty Żydów polskich, tak istotne z punktu widzenia utraconej wielokulturowości przedwojennej Rzeczypospolitej.

W drugim panelu, poświęconym dokumentowaniu strat wojennych oraz badaniom proweniencyjnym, specjaliści z Europy i Stanów Zjednoczonych podzielili się swoimi doświadczeniami w tym zakresie.
Zamykający konferencję panel został poświęcony procesowi restytucji. Wyjaśniano szerokie aspekty prawne restytucji. Równocześnie eksperci podjęli próbę zdefiniowania głównych wyzwań i problemów restytucji w Polsce i za granicą.

Uczestnicy konferencji mieli możliwość wzięcia udziału w warsztatach proweniencyjnych oraz sesji terenowej na Zamku Królewskim na Wawelu. Podczas zwiedzania odbyła się prezentacja obrazu Schody Pałacowe Francesco Guardiego. Dzieło to zostało odzyskane przez Rząd polski z Niemiec w kwietniu 2014 r. i sprowadzone do Krakowa z Muzeum Narodowego w Warszawie specjalnie na tę okoliczność.


Współorganizatorem ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego był Wydział Strat Wojennych.

Patronat medialny